You have successfully logged out.

Różowy Październik

Twoje zdrowie jest w Twoich rękach

Różowy Październik to wyjątkowa inicjatywa – nie tylko ze względu na cel, który jej przyświeca, ale także na zasięg. Co roku jest to czas, w którym zarówno lekarze, specjaliści czy organizacje, jak i społeczeństwa – a w szczególności kobiety na całym świecie - jednoczą się w działaniach podnoszących świadomość na temat raka piersi oraz innych kobiecych nowotworów, a także działań profilaktycznych, mogących skutecznie zapobiegać ich rozwojowi.

Dowiedz się więcej o Różowym Październiku oraz działaniach, które pozwolą Ci jeszcze lepiej zadbać o zdrowie swoje i Twoich najbliższych.

Rak piersi

Garść statystyk

Jest to najczęściej występujący nowotwór u kobiet w skali świata, z którym mierzy się 25% z nich. Niestety, stanowi on także najczęstszą przyczynę zgonu - na poziomie aż 14%. Szacuje się, że rak piersi rozpoznawany jest u ponad 1,5 mln pacjentek rocznie, jednocześnie będąc przyczyną śmierci u ponad 500 tys. kobiet.

Na przestrzeni ostatnich dekad wspomniana choroba stała się jednym z kluczowych zagrożeń w zakresie przedwczesnej umieralności kobiet, czego jedną z głównych przyczyn może być m.in. zbyt niski wskaźnik rozpoznawania zmian nowotworowych w początkowym stadium – w Polsce wynosi on jedynie ok. 41%.

Choć w naszym kraju badania diagnostyczne, pozwalające na zdiagnozowanie raka piersi, są coraz szerzej dostępne – m.in. dzięki programowi profilaktycznej mammografii, która od 1 listopada 2023 roku dostępna jest dla kobiet w wieku 45-74 lat (do tej pory była ona przeznaczona dla pań w wieku 50-69 lat), korzysta z niej stosunkowo niewiele osób – średnio jedynie 45% uprawnionych kobiet.

Na przestrzeni ostatnich dekad wspomniana choroba stała się jednym z kluczowych zagrożeń w zakresie przedwczesnej umieralności kobiet, czego jedną z głównych przyczyn może być m.in. zbyt niski wskaźnik rozpoznawania zmian nowotworowych w początkowym stadium – w Polsce wynosi on jedynie ok. 41%. Choć w naszym kraju badania diagnostyczne, pozwalające na zdiagnozowanie raka piersi, są coraz szerzej dostępne – m.in. dzięki programowi profilaktycznej mammografii, która od 1 listopada 2023 roku dostępna jest dla kobiet w wieku 45-74 lat (do tej pory była ona przeznaczona dla pań w wieku 50-69 lat), korzysta z niej stosunkowo niewiele osób – średnio jedynie 45% uprawnionych kobiet.

Te dane pokazują, że rak piersi to realne zagrożenie, któremu warto stawić czoła – szczególnie na poziomie profilaktyki, która może okazać się kluczowa we wczesnym wykrywaniu zmian nowotworowych, a tym samym podjęciu działań, mogących uratować zdrowie, a nawet życie.

Objawy

Co może wskazywać na raka piersi?

W początkowym stadium rak piersi może przebiegać bezobjawowo – to właśnie na tym etapie najczęściej rozpoznawany jest podczas samobadania lub rutynowej wizyty w gabinecie lekarskim. Wtedy szanse na pełne wyleczenie są największe. Niestety, odczuwalne objawy często pojawiają się na późniejszych etapach zaawansowania choroby, w których skuteczna walka z nowotworem jest znacznie trudniejsza.

Wśród niepokojących objawów, które warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem, można wyróżnić m.in.:

wgłębienie lub wybrzuszenie w obrębie piersi,
zmianę kształtu lub „wciągnięcie” brodawki,
dolegliwości bólowe w obrębie piersi lub dołu pachowego,
zaczerwienienie, uczucie gorąca lub uczucie ucisku,
asymetria bądź zmiana kształtu i/lub rozmiaru piersi,
wyczuwalne guzki i zgrubienia.

Przyczyny

Główne przyczyny zachorowalności na raka piersi

Różowy Październik to dobra okazja do zastanowienia się nad tym, co w największym stopniu może odpowiadać za pojawienie się raka piersi.

Wśród głównych czynników ryzyka, zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia zmian nowotworowych w obrębie piersi, można wskazać m.in.:

płeć – rak piersi dotyka przede wszystkim kobiety, choć mogą zachorować na niego także mężczyźni (1% przypadków);
wiek – najczęściej rak piersi rozpoznawany jest u kobiet między 50 a 70 rokiem, choć może występować także u młodszych kobiet;
czynniki związane z posiadaniem potomstwa – brak dzieci lub urodzenie dziecka po 35 roku życia;
czynniki hormonalne – zbyt wczesne miesiączki (przed 12 rokiem życia) oraz późna menopauza (po 55 roku życia);
długotrwałe stosowanie hormonalnej terapii zastępczej lub doustnej antykoncepcji hormonalnej;
obciążenia genetyczne – około 5-10% nowotworów piersi ma charakter dziedziczny;
styl życia – nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, nadwaga itp.

Zapobieganie rozwojowi raka piersi

Profilaktyka kluczem do zdrowia

W ramach zapobiegania rozwojowi raka piersi można wyróżnić działania prewencyjne w obrębie profilaktyki pierwotnej, mającej zapobiegać zachorowaniu, a także wtórnej, obejmującej mammografię, USG oraz samobadanie.

Niestety, jeśli chodzi o profilaktykę pierwotną, trudno zdefiniować skuteczne działania, zapobiegające chorobie nowotworowej. Możliwe jest jednak ograniczanie czynników ryzyka, np. poprzez stosowanie odpowiedniej diety, dbanie o zdrowy tryb życia czy aktywność fizyczną.

Zupełnie inaczej jest z profilaktyką wtórną, czyli regularnym wykonywaniem badań profilaktycznych, wymienionych powyżej.

W Polsce, w ramach Programu Przesiewowych Badań Profilaktycznych, każda kobieta między 45 a 74 rokiem życia, w zależności od historii chorobowej, raz na rok lub dwa lata może skorzystać z darmowej, niewymagającej skierowania mammografii.

Dzięki tej bezbolesnej i małoinwazyjnej metodzie diagnostycznej możliwe jest wykrycie ewentualnych zmian, które nie są jeszcze wyczuwalne w badaniu palpacyjnym, co znacznie zwiększa szansę na wczesne rozpoczęcie leczenia.

Innym badaniem, umożliwiającym wczesne wykrycie zmian nowotworowych, rekomendowanym szczególnie młodym kobietom, które ukończyły 20 lat, jest USG piersi. Należy wykonywać je raz na dwa lata lub – po ukończeniu 30 roku życia – raz w roku.

Szczególnym działaniem profilaktycznym, przeznaczonym dla wszystkich kobiet, niezależnie od wieku, jest regularne samobadanie piersi, które stanowi podstawę w procesie wczesnego wykrywania zmian nowotworowych w tym obszarze. Obejmuje ono dwa etapy – kontrolę wizualną oraz badanie przez dotyk.

Te proste czynności pozwalają na wykrycie zmian nowotworowych we wczesnym stadium, a tym samym szybkie podjęcie niezbędnego leczenia. Dlatego już dziś zacznij dbać o to, co najważniejsze i zapoznaj się z krótką instrukcją samobadania piersi.

Na przestrzeni ostatnich dekad wspomniana choroba stała się jednym z kluczowych zagrożeń w zakresie przedwczesnej umieralności kobiet, czego jedną z głównych przyczyn może być m.in. zbyt niski wskaźnik rozpoznawania zmian nowotworowych w początkowym stadium – w Polsce wynosi on jedynie ok. 41%. Choć w naszym kraju badania diagnostyczne, pozwalające na zdiagnozowanie raka piersi, są coraz szerzej dostępne – m.in. dzięki programowi profilaktycznej mammografii, która od 1 listopada 2023 roku dostępna jest dla kobiet w wieku 45-74 lat (do tej pory była ona przeznaczona dla pań w wieku 50-69 lat), korzysta z niej stosunkowo niewiele osób – średnio jedynie 45% uprawnionych kobiet.

Samobadanie piersi

Instrukcja samobadania piersi w 5 krokach

Dokładnie 5 kroków – tylko (i aż) tyle wystarczy, aby w porę podjąć działania, które mogą ocalić zdrowie. Poniższa instrukcja samobadania piersi to zbiór praktycznych wskazówek, pozwalających zachować kontrolę, a w przypadku wykrycia niepokojących zmian, szybko podjąć niezbędne kroki.

Odkryj 5 kroków do zdrowia

Stań przed lustrem z rękoma uniesionymi nad głową. Przyjrzyj się swoim piersiom. Zwróć uwagę, czy są symetryczne oraz czy nie zauważasz nic, co budzi Twój niepokój – zmian kształtu, koloru, położenia, obrzęków.

Następnie, stojąc przed lustrem, połóż ręce na biodrach i ponownie obejrzyj piersi. Zobacz, czy w tej pozycji zauważasz jakieś niepokojące zmiany. Możesz również ścisnąć brodawki, sprawdzając, czy nie wydziela się z nich płyn bądź wydzielina.

Stojąc przed lustrem bądź pod prysznicem, zegnij lewą rękę za głową, a następnie łącząc palce prawej dłoni, lekko uciskaj skórę. Podczas tej czynności, zwróć uwagę na ewentualne stwardnienia lub guzki, a także miejsca, w których odczuwasz ból przy ucisku. Powtórz badanie na prawej piersi.

Jakimi ruchami badać piersi?

Pionowo - od góry w dół.
Od boku, kierując się w stronę brodawki.
Okrężnie, od zewnątrz w kierunku brodawki.

Leżąc na wznak, wsuń poduszkę pod lewy bark, a lewą rękę ułóż nad głową. Palcami prawej dłoni zbadaj lewą pierś tak jak pod prysznicem. Potem powtórz czynność na prawej piersi.

Jeśli cokolwiek Cię zaniepokoi, skonsultuj się z lekarzem. Nie obawiaj się wizyty w gabinecie - pamiętaj, że nie każda zmiana jest nowotworem, ale każda wymaga specjalistycznej oceny.

Badaj się regularnie

Jak często się badać?

Zdrowie jest najcenniejszym darem, dlatego warto badać się regularnie zgodnie z wytycznymi:

Kobiety w wieku 20-40 lat: samobadanie piersi co miesiąc, ok. 7 dni po zakończeniu miesiączki + badanie palpacyjne przez lekarza co 2 lata + USG piersi maksymalnie co 2 lata.

Kobiety w wieku 40-49 lat: samobadanie piersi co miesiąc, ok. 7 dni po zakończeniu miesiączki + badanie palpacyjne przez lekarza co 2 lata + mammografia maksymalnie co 2 lata.

Kobiety w wieku przekraczającym 50 lat: samobadanie piersi co miesiąc + badanie palpacyjne przez lekarza raz w roku + mammografia raz w roku.

Co warto wiedzieć?

3 nawiększe mity na temat raka piersi

Na koniec warto wspomnieć o kilku mitach, które niejednokrotnie bywają powielane, także podczas codziennych rozmów. Postanowiliśmy skupić się na trzech z nich, które mogą budzić największy niepokój wśród osób dotkniętych chorobą nowotworową oraz ich bliskich.

Rak piersi to wyrok

Choć wspomniana choroba jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet, jego wykrycie to nie wyrok. Rak piersi to choroba, w przypadku której odsetek wyleczeń jest stosunkowo wysoki. Kluczowym elementem, który może bezpośrednio przełożyć się na efektywność leczenia, jest stadium rozwoju choroby – im wcześniej zmiana nowotworowa zostanie wykryta, tym większa szansa na pełen powrót do zdrowia.

Dzięki nowoczesnym terapiom oraz dostępnym metodom leczenia nawet pacjentki dotknięte chorobą w bardziej zaawansowanym stopniu, mogą liczyć na niezbędne, dostosowane wsparcie, ciesząc się dobrą jakością życia przez długi czas.

Każda zmiana wykryta w obrębie piersi jest nowotworem

Zdecydowanie nie - zmiana wykryta podczas samobadania lub jednego z badań profilaktycznych nie musi oznaczać choroby nowotworowej. W znacznej części przypadków są to m.in. torbiele czy gruczolakowłókniaki, w przypadku których może się okazać, że zastosowanie leczenia nie jest konieczne.

Niemniej jednak każdą, nawet najmniejszą niepokojącą nieprawidłowość lub zmianę należy jak najszybciej skonsultować z lekarzem.

Młode, dbające o siebie kobiety, pochodzące z rodzin, w których nie występował nowotwór, nie są narażone na raka piersi

Niestety, choroba nowotworowa może dotknąć osobę w każdym wieku, niezależnie od wspomnianych czynników. Rzeczywiście – w przypadku raka piersi, na jego rozwój najbardziej narażone są panie po 50 roku życia, niemniej występuje on także u młodszych kobiet.

Dlatego tak ważne jest, aby nieustannie zwiększać świadomość kobiet – w tym również młodych dziewcząt – na temat działań profilaktycznych, które pozwolą im jak najdłużej cieszyć się zdrowiem i zachować czujność